Maandelijks archief: mei 2016

De 4 Mei beweging

Vijftig jaar geleden, in Mei 1966, brak in China de Grote Culturele Revolutie uit. Ze zou tien jaar duren.

Een van de eerste slachtoffers van de Culturele Revolutie was de schrijver Lao She, wiens courtyard ik vorige maand opnieuw bezocht. Zijn woning is een eenvoudige en charmante siheyuan, verborgen in een hutong dichtbij de drukke Wangfujingstraat.

4 mei 0

Lao She was een vooraanstaand intellectueel. Hij gaf les aan o.a.de universiteit van Jinan (Shandong) en ook in Londen. In werkelijkheid droomde hij slechts van een eenvoudig bestaan, een  ‘normaal’ leven met vrouw en kinderen.

4 mei 4
De 4 meibeweging zou de koers van zijn leven veranderen. Zei hij zelf niet: “The 4th May Movement gave me a new spirit and a new literary language. I’m grateful to the May 4th Movement as it allowed me to become a writer”. Hij werd niet alleen een schrijver maar ook de voorzitter van de schrijversvereniging; hij was dus een ‘gevaarlijke’ intellectueel…

4 mei 2

Wat was deze 4 Mei beweging en welk culturele impact had ze?
De 4 Mei Beweging was een intellectuele revolutie en een sociopolitieke hervormingsbeweging die in China plaatsgreep tussen 1915 en 1921.
De beweging was gefocust op de nationale onafhankelijkheid, de emancipatie van het individu en de heropbouw van maatschappij en cultuur. Deze beweging wordt soms vergeleken met de Renaissance in Europa en wordt aangezien als de Chinese tegenhanger van de Russische Oktober revolutie.
4 mei 1

In 1915, als reactie op de Japanse infiltratie in China, begonnen jonge intellectuelen, onder invloed van het tijdschrift “New Youth” (Xinqingnian), acties te voeren voor de hervorming en de versterking van de Chinese maatschappij. Daarbij vielen ze het traditioneel Confucianistisch gedachtegoed aan en promoveerden ze Westerse ideeën als democratie en wetenschap. Hun streven naar liberalisme, pragmatisme, nationalisme, anarchisme en socialisme botste met de traditionele Chinese filosofische, religieuse, sociale en politieke instituties.
Een ander heel belangrijk aspect van de beweging was het voorstel tot een nieuwe, natuurlijke  schrijfstijl  in spreektaal (baihua) ter vervanging van de tweeduizend jaar oude klassieke wenyan stijl.

Deze patriottische gevoelens en de ijver naar hervorming culmineerden in een incident op 4 Mei 1919. Die dag hielden meer dan 3000 studenten uit 13 universiteiten van Beijing een massademonstratie tegen het Verdrag van Versailles dat de vroegere Duitse concessies in Shandong naar Japan wou transfereren. De toestemming van de Chinese regering aan dat akkoord maakte de studenten zo woedend dat ze het huis van de minister van communicatie in brand staken. De demonstraties duurden weken en spreidden zich over het hele land. In grote steden werden Japanse goederen meer dan twee maanden  geboycot. Op 5 juni begonnen in Shanghai handelaars en werklui te staken, uit solidariteit met de studenten.
De regering, die geconfronteerd werd met een steeds grotere ontevredenheid van de publieke opinie, gaf uiteindelijk toe: drie pro-Japanse ambtenaren werden ontslagen, het kabinet trad af en China weigerde het vredesverdrag met Duitsland te tekenen.

Als belangrijk deel van de 4 Mei Beweging greep een campagne plaats om het gewone volk te bereiken: massa samenkomsten doorheen het land en meer dan 400 publicaties zouden een nieuw gedachtegoed verspreiden. De gevolgen daarvan waren: vervalen van de traditionele waarden en van het familie-systeem, emancipatie van de vrouw, literatuur in volkstaal, gemoderniseerde intelligentsia…
De beweging leidde tot een succesvolle reorganisatie van de Nationalistische Partij (Guomindang) en stimuleerde ook de stichting van de Chinese Communistische Partij.

Maar de mooiste volbrenging van de 4 Mei Beweging is volgens mij de opvoeding van de massa. In die tijd waren lezen en denken immers voorbehouden aan de elite. De leiders van de Nieuwe Culturele Beweging, een andere naam voor de 4 Mei Beweging, wilden de wenyan literatuur, de literatuur in het klassiek Chinees, vervangen door een baihua literatuur, een literatuur in de volkstaal.
En daar droeg Lao She, samen met andere schrijvers als Lu Xun en Mao Dun, veel toe bij.
Door middel van hun novellen en romans werden de idealen van de nieuwe beweging wijd verspreid.

De zwakheid en de stagnatie van China zouden vervangen worden door nieuwe waarden die het ontstaan van een nieuw, modern China mogelijk zouden maken.

Hot! 辣!


Ben je in de Parijse Marais, heb je reuze honger en eet je graag pikant? Loop dan snel naar “Deux fois plus de piment”, een Chinees eettentje waarvan de eigenaars Sichuanezen zijn.

hot 1In China zijn de vrouwen uit Sichuan beroemd om hun schoonheid en om hun warm temperament voornamelijk de vrouwen uit Chongqing. Men beweert dat dit komt door de pikante gerechten die ze eten. De Chinezen gebruiken dan ook de term “hot”,辣om een mooie, temperamentvolle vrouw te beschrijven!

De meisjes die in dit eettentje opdienen mogen zeker ook als “hot” bestempeld worden. Ze spreken standaard Chinese en Frans zonder accent! Top!

Hier geen kitscherig decor met aquarium, kleverig tafelkleed en poesje dat met zijn pootje zwaait maar wel een minimalistische inrichting met tafels in formica en enkele Chinese gebruiksvoorwerpen aan de muur.
hot 2
Dit eettentje mag zeker tot de “echte” Chinese restaurants worden  gerekend. Er werd toch een kleine toegeving aan onze tere smaakpapillen gedaan: bij de bestelling wordt je gevraagd in welke mate het eten pikant mag zijn: graad 1 tot 5.
De baas waarschuwt zijn klanten: “Piment kunnen buikpijn en diarree veroorzaken. Gebruik ze met mate. Smakelijk.”

Pikante kip, rund met piment en azijn, varkensvlees met prei, pikante vissoep, aubergines, tofugerechten…alle geserveerd met een kom rijst. Geen enkele schotel kost meer dan 10 euro.
De menuutjes zijn met de hand geschreven op een geplooid stuk karton en opgesteld in het Frans. Chinese gasten, en die dag waren er tamelijk veel, krijgen stellig een menu in Chinese karakters.
hot 3Ik at de “poulet impérial”, in ’t Chinees 宫保鸡丁, gongbaojiding. In tegenstelling met andere Chinese kipgerechten zijn er in dit gerecht geen stukjes been te vinden (de Chinezen hakken hun hele kippen in stukken zonder ze te ontbenen, ze houden ervan aan de botjes te zuigen).
hot 4

De kip is matig pikant en wordt opgediend met een grote hoeveelheid peanuts. De “keizerlijke kip” was lekker, de rijst ook. Mijn jasmijnthee lag los in het glas, zoals het in China hoort.
hot 5

Een authentiek Chinees adresje waar je best vooraf reserveert.

Deux fois plus de piment
33, rue Saint-Sébastien
75011 Paris
+33 1 58 30 99 35