Vele jaren terug ging ik in Beijing voor het eerst in een Hakka restaurant eten. De naam van het restaurant was 客家菜 kejiacai, letterlijk Kejiakeuken of Hakkakeuken. Het restaurant maakt deel uit van een keten en is één van de culinaire success stories van de hoofdstad. Ik was onder de indruk van het decor: eenvoudig houten meubilair en muren vol graffiti met Chinese karakters maakten het eethuisje heel apart. De eigenaar, Chu Nai, is een schilder die fan is van de Hakkakeuken. Ik at er gestoomde tofu gevuld met varkensvlees: heerlijk!

Wat betekent het woord kejia of hakka?
客家, vertaald als kejia in het Mandarijn en hakka in het Kantonees, betekent letterlijk ‘gastgezin’.
Rond 317 v. C. verjoegen barbaren uit het Noorden het Hakka volk uit zijn land, Henan. Henan is een provincie gelegen in centraal China, in de vlakte van de Gele Rivier, de vroegere bakermat van de Chinese cultuur. De Hakka’s vluchtten naar het Zuiden, naar Jiangxi. Dit was de eerste massamigratie. Ze zou gevolgd worden door vier andere.

De tweede migratie greep plaats in de Tangdynastie (618-907) toen rebellen onder leiding van Huang Chao de Tangdynastie wilden omverwerpen. Vele Hakka’s vluchtten naar het veiliger en stabieler Zuiden, vooral naar Fujian. Vanaf het einde van de Tangdynastie leefde een grote concentratie Hakka’s er gedurende vier eeuwen relatief geïsoleerd: dit was een aanleiding tot een consolidatie van hun taal, cultuur en identiteit.

De derde migratie was het gevolg van een groeiend aantal bandieten in het zuidelijke Fujian, dit gebeurde rond 1171. De Hakka’s verhuisden naar het Noorden van Guandong. Daar bewerkten ze weilanden die door luie Kantonese boeren verwaarloosd waren. De Hakka’s waren niet welkom bij  de lokale bevolking die hen de naam ‘Hakka’, gastgezin, gaf.

Tijdens de vierde migratie verjoegen de Mantsjoes van de Qingdynastie (1644-1911) de Hakka’s van Guangdong naar Sichuan, Guangxi en Taiwan.

De vijfde migratie startte in 1867. Zestien jaar daarvoor, in 1851 dus, vormde een Hakka, Hong Xiuquan, een leger van ‘Uitverkoren Mensen’. Vele van die Uitverkoren Mensen waren onderdrukte Hakka’s. Hongs doel was de Qingdynastie uit de weg te ruimen. Zijn leger raasde door gans China en dit duurde tot 1864. Deze opstand heet de Taiping Rebellie, het was een burgeroorlog die 20 miljoen mensenlevens eiste. De rebellie faalde, de hevige gevechten en de angst voor represailles maakten dat de Hakka’s een vijfde maal migreerden, naar Hainan en overzee…

Nu schat men het aantal Hakka’s op 80 miljoen, verspreid over heel de wereld. Interessant is te noteren dat de Hakka’s, omwille van het feit dat ze behoren tot een subgroep van de Han Chinezen, een hogere status hebben dan de andere minoriteiten.

In mijn volgende blog geef ik een recept van de toch wel aparte keuken van de Hakka’s.