De 4 Mei beweging 五四运动

Net twee dagen geleden werd de beweging van 4 mei 1919 herdacht. Honderd jaar geleden verzamelden bijna drieduizend studenten uit verschillende universiteiten van Beijing voor de Poort van de Hemelse Vrede, het huidige Tiananmenplein. Men beschouwt die datum als het symbool voor de intrede van China in de moderne tijd.

De studenten kwamen toen protesteren tegen het Verdrag van Versailles dat gesloten werd kort na het einde van de Eerste Wereldoorlog. Het schreef de gebieden in de provincie Shandong, die tot dan toe onder Duitse controle stonden, aan de soevereiniteit van Japan toe.
Deze machtstransfert tussen grote mogendheden maakte de studenten pisnijdig: niet alleen hield het verdrag van Versailles geen rekening met de Chinese wensen maar de studenten werden zich ook bewust van de zwakte van China, van haar instituties en de omvang van haar traditionele cultuur, evenals van de macht van de mandarijnen en de onderdrukking van de vrouw… en dit slechts enkele jaren na het einde van het keizerrijk.

Het 4 mei manifest stelde dat China slechts door democratie en wetenschap uit haar politiek, moreel, academisch en intellectueel obscurantisme kon raken. En daarvoor waren de studenten bereid hun leven te geven. Het falen van deze beweging op politiek vlak had voor gevolg dat de initiators ervan een tegengestelde richting insloegen. Enkelen onder hen zouden twee jaar later aan de wieg staan van de communistische partij.

De beweging oogstte wel succes op andere gebieden: de Baihua, het modern Chinees zou het literair Chinees vervangen als officiële taal, in het onderwijs en in de literatuur.

De 4 mei beweging wordt ieder jaar herdacht, zowel op vasteland China als op Taiwan maar dan wel onder verschillende benamingen:
in de Volksrepubliek China heet ze 青年节het Feest van de Jeugd en in Taiwan heet ze 文艺节het Feest van de Literatuur!