冬至

DONG ZHI


Op de Chinese TV krijg je nu voortdurend reclamespots voor tangyuan汤圆 te zien: morgen wordt immers dong zhi 冬至 gevierd, het laatste traditioneel Chinees feest van het jaar.

Dong zhi betekent letterlijk winterzonnewende, het tijdstip waarop de zon in de winter het verst van ons af staat. Dong zhi valt volgens de Chinese maankalender tussen 21 en 23 december. Dit jaar valt dit feest op 22 december en komt het dus overeen met onze zonnekalender.
Dit is een heel belangrijk feest, je kan het vergelijken met Thanksgiving in de VS. In het traditionele rurale China werd op dit tijdstip het werk neergelegd. De landbouwers vierden de oogst door terug te keren naar hun familie om er deel te nemen aan een waar feest. De familie was dan volledig herenigd, in ’t Chinees heet dit tuanyuan 团圆, en alle familieleden aten samen tangyuan 汤圆, die ronde balletjes van kleefrijstbloem met een zoete of hartige vulling. De ronde vorm van de tangyuan symboliseert de eenheid en de hereniging van de familie die samen rond de (meestal) ronde tafel aanzit.

Eén van de (talrijke) legendes die het hebben over het ontstaan van dit feest, luidt als volgt.
De befaamde arts uit de Handynastie, Zhang Zhongjing 张仲景 (150-219), was niet alleen een briljant geleerde maar hij was ook heel goed voor de armen.
Men vertelt dat het op een winter zo koud was in zijn stad Nanyang ( Noordelijke provincie Henan) dat vele mensen leden aan koubulten.
Zijn kliniekje werd te klein om iedereen te verzorgen. Dus vroeg Zhang aan zijn broer om de kookketel, bestemd om medicijnen te maken, in een grote tent op te stellen en er tangyuan met schaapvleesvulling in te koken.
Iedere patiënt kreeg een kom met twee van die hartige tangyuan: de koubulten verdwenen na een dag of twee…
Zhangs recept werd alom bekend en toen hij stierf werd het een traditie om tijdens dong zhi tangyuan te verorberen…

Zhang Zhongjings werk “ Treatise on Cold Pathogenic and Miscellaneous Diseases” was een grote bijdrage in de ontwikkeling van de traditionele Chinese geneeskunde. Of daarin het recept vermeld is van zijn helende tangyuan zal ik nog moeten nagaan maar eerstdaags geef ik alvast receptjes van tangyuan die, indien ze jullie koubulten niet zouden genezen, héééééééééééééééééééérlijk zijn!