Chang’an, eens China’s hoofdstad, tijdens de Tangdynastie. Chang’an, een stad waar ik altijd van droomde, gelegen op het kruispunt van de zijderoutes.

Op het hoogtepunt van de Tangdynastie ( 618-907) behoorden de tweelinghoofdsteden Chang’an (het huidige Xi’an) en Luoyang tot de grootse steden ter wereld. De belangrijkste scholen van het boeddhisme in Oost-Azië maakten in deze tijd hun eerste ontwikkelingen door voordat ze zich verder naar het oosten verspreidden.

De tentoonstelling, die nu in het Musée Guimet loopt, is een ware belevenis: we worden van bij de ingang verwelkomd door fel resonerende gonggeluiden. De zon komt op, Chang’an ontwaakt. We maken een wandeling door deze magische stad.

De tentoonstelling verschaft een helder inzicht in Chang’ans kosmopolitisme met zijn mooie paardenbeelden, zijn buitenlandse relaties en keramiekhandel, zijn traditionele overtuigingen met taoïstische, boeddhistische, nestoriaanse, zoroastristische, manicheistische objecten en geschriften. Dit alles getuigt van het syncretisme dat kenmerkend was en is voor China.

Mode, thee, kalligrafie, urbanisme worden ook op een heel verfijnde manier weergegeven.

En dan is er nog het fascinerende plan van Chang’an: de horizontale en verticale straten vormen een raster. Op de video’s van de tentoonstelling zie je hoe het eraan toeging: een waar schaakbord in volle beweging!

La Chine des Tang  Une dynastie Cosmopolite (7°-10° siècle)
Musée Guimet-Rez de jardin
De tentoonstelling loopt nog tot 3 maart 2025

Enkele jaren geleden ontpopte zich in het Noordoosten van China, de Dongbei, een beweging gekenmerkt door een nadruk op het verleden van de regio, met name de schokken van de jaren 1990 en begin 2000, waarbij miljoenen werknemers werden ontslagen uit hun voorheen veilige banen in staatsbedrijven. De post-Mao markthervormingen, de transitie van het land van geplande economie naar vrije markt, betekenden de doodslag van de bloeiende industrie in het Noordoosten van China en meer bepaald in Shenyang, hoofdplaats van de provincie Liaoning. Nu China met economische tegenwind kampt, voelt de Dongbei zich opnieuw relevant: haar kunst en literatuur spreken tot de angst van miljoenen jonge Chinezen. Men kan hier dus spreken van een Dongbei Renaissance.

Op gebied van de literatuur is Shuang Xuetao 双雪涛 (°1983) het boegbeeld van deze beweging. Hij won reeds verschillende prijzen.
Rouge Street is een verzameling van drie novella’s: The Aeronaut, Bright Hall en Moses on the Plain. Armoede, delinquentie, christendom, moordaanslagen zijn themata die in deze novella’s herhaald aan bod komen.
De stijl van Shuang Xuetao weerspiegelt de sneeuw die overvloedig aanwezig is in zijn werk en die hij al viert in de keuze van zijn voornaam, Xuetao, die men zou kunnen vertalen als ‘Grote Sneeuwgolf’.
In Bright Hall symboliseert de eerste poederachtige sneeuw het vertrek van de vader, waarna de dikkere sneeuw zich vermengt met het bloed van dominee Lin die neergestoken wordt. De herhaalde sneeuwval brengt ritme in het verhaal.
The Aeronaut is het humoristische verhaal van een jonge uitvinder, Li Mingqi wiens neef, Gao Xiaofeng, de opdracht krijgt hem op te sporen na zijn verdwijning.

De derde novella, Moses on the Plain, draait om het onderzoek naar de moorden op taxichauffeurs en de relatie tussen twee families, de welvarende familie Zhuang en de minder welvarende familie Li.

De novella’s zijn goed vertaald door Jeremy Tiang die er echter niet tegen opziet om bepaalde passages gewoonweg van plaats te veranderen!

Shuang schildert hier het hedendaagse Dongbei als een land verloren in de woestijn terwijl hij nog steeds de kracht van het geloof benadrukt om elk obstakel te overwinnen…

Rouge Street
Shuang Xuetao
Metropolitan Books

Een vriend, boekhandelaar bij het Gentse Paard van Troje, raadde me onlangs een crimi warm aan. Op de voorkaft belichtte een rode Chinese lampion de titel van het boek: Midnight in Peking. Op de eerste pagina las ik: ‘The Murder That Haunted the Last Days of Old China’. Mijn vriend toonde me de zwart-wit foto’s  binnenin het boek.
Thuisgekomen begon ik er meteen in te lezen en ja, zoals op de voorkaft staat, het waren ‘Grips from the first page to the last’!

De auteur, Paul French (°1966, London) leeft sinds vele decennia in China als journalist. Hij brengt met grote precisie het echt gebeurde verhaal van en rond Pamela, een grenzenaftastende tiener die op 8 januari 1937 op gruwelijke wijze werd vermoord.

Hij beschrijft ook heel aanschouwelijk het decadente, hevige, corrupte Peking en, in schrille tegenstelling daarmee het leven van de rijke expats in de wijk van de legaties. French hield talks in The Bookworm van Beijing Sanlitun en sprak ook in The Opposite House. Het was er telkens een daverend succes!

Ik was zo geboeid en geïntrigeerd door dat verhaal dat, toen ik in juli in Beijing was, ik samen met mijn man een tweedaagse voettocht organiseerde in de wijk waar de feiten zich afspeelden: het huis waar Pamela opgroeide in de Armour Factory hutong, de hutong waar ook Edgar (Red Star over China) en Helen Snow leefden, de Chuanban hutong waar de gruwelijke moord plaatsgreep, de Fox Tower waar haar gemutileerd lichaam op een ijzige ochtend werd gevonden.
Dit boek blijft in mij nazinderen…

Het staat ook symbool voor mijn zomerreis Mongolië-Peking zomer 2024 die ik in de vorige blogs heb verhaald en met deze blog een einde neemt. But I’ll go back to China as soon as possible…

Midnight in Peking
Paul French
Penguin Books

8. Beijing (2)

De highlight van ons verblijf in Beijing is deze keer een speurtocht naar Pamela.
Ik las onlangs een super spannend boek van Paul French, een Engelse geschiedkundige: Midnight in Peking. Het gaat om een cold case, een nooit opgeloste moord op een jong Engels meisje in het Beijing van 1937.
Mijn man en ik vonden het boeiend om de plaatsen die French beschrijft te bezoeken. Onze speurtocht startte in Beijing Railwaystation en wel bepaald in Kuijiachang hutong, de hutong waar niet alleen Pamela met haar vader leefde maar ook Edgar en Helen Snow.

Edgar Snows Red Star over China, is een verslag van de Chinese Communistische Partij, geschreven toen het nog een guerrillaleger was en in het Westen zo goed als onduidelijk was waarvoor dit stond. Het boek verscheen in 1937, het jaar van Pamela’s moord. De Snows woonden in het begin van Kuijiachang hutong. Hun huis is nu een gezellig , clean hotel en restaurant geworden met een aanpalend museum gewijd aan de Snows en de CCC.

De courtyard van Pamela en haar vader ligt aan het einde van dezelfde hutong en is nu een eettentje geworden, minder sjiek dan dat van de Snows.

Onder de brandende zon zochten we naar de Badlands en vonden het steegje waar ze vermoord werd: Chuanban hutong 28.

Op dat moment kwam de vrouw die er woont met een scooter aangereden. Ze vertelde ons dat de nummering van de straat gewijzigd was en dat de plek die we zochten nu nummer 18 was geworden. Het huis was niet op slot. Ze leidde ons door de yard, we huiverden bij de gedachte van de slachting die daar had plaatsgegrepen. De vrouw wees ons nadien ook de weg waar Pamela’s opengereten lijk werd gevonden: hulita, de Foxtower. We zochten en vonden die toren, steeds onder de brandende zon.

De toren en haar omgeving worden goed bewaakt. Vrezen de Beijingers nog altijd de hulijing, de fox spirits?

In mijn volgende blog volgt (verder) verslag van Paul Frenchs Midnight in Peking!

NAAR CHINA ZONDER VISUM!

Met spijt in het hart verlaten we Xiao Hongs kamer. Met het vliegtuig op naar Beijing, mijn geliefde stad. Check-in in Manxin Jiudian, dichtbij de Lamatempel, Yonghegong. Het is reeds avond, het regent hard en we zijn moe. Geen nood: een waimai (take-away) van Zhang Mama en alles is opgelost! Nog geen twintig minuutjes later rinkelt de telefoon in de kamer: het vrolijk babbelend robotje staat voor onze deur en nodigt ons uit onze bestelling uit zijn hoofdje te nemen.

Aya! Zoveel eten: mapo doufu, dandan mian, Sichuan huntun…alles is keurig verpakt en warm. Ons eerste (Sichuanees) ‘diner’ in Beijing is overheerlijk!

We gaan de foodie toer op. ’s Anderendaags lunchen we bij In & Out, een Yunnan restaurant in Sanlitun waar we roerei met jasmijnbloemen, geroosterde kaas met kruiden en laonai yangyu, ongelooflijk lekkere mashed potatoes bestellen. We drinken daarbij pu’er thee, dé thee uit Yunnan.

Tijdens onze wandeling door Sanlitun, de wijk van de laowai, de expats/niet-Chinezen, zien we geen enkele westerling. Dat zal ook het geval zijn voor de andere wijken van de stad. We bezoeken bookstores, platenwinkels en patisserietentjes waar je aankoop van een taartje vergezeld wordt van een leuk verpakt plastieken handschoentje, om je handen niet te besmeuren.

’s Avonds eten we heerlijk sappige Beijing Duck in een eettentje bekend om haar democratische prijzen.

Twee dagen later worden we uitgenodigd door mijn vriendin Zhou Zhou: een Yunnan resto. Gefrituurde zeebaars, kip gestoomd in bananenblad en pikante kippensoep met noedels. Ik zei het al: China is foodies heaven!

6. Hulan

 Onze trip in Inner Mongolië zit erop. De nachttrein brengt ons terug naar Harbin waar we heel vroeg in de morgen aankomen.
Onze kamer in het Europahotel, ja, weer die van Xiao Hong, is nog niet vrij. We besluiten dus direct met de taxi naar Hulan te rijden, naar het geboortehuis van Xiao Hong.

Het is een traditionele siheyuan met twee courtyards, in de typische Mantsjoestijl. Het werd gebouwd tijdens de regering van keizer Xianfeng (1850-1861) en beslaat een oppervlakte van meer dan 7.000 m2 met 32 kamers waaronder een voor de varkenskweker en zijn familie, een waar graan werd geplet en gemalen, een waar de noedels werden gemaakt. Er is ook een schattig kippenhokje dat nog altijd in gebruik is.

In dat huis werd Xiao Hong in 1911 geboren en ze groeide er ook op. Ze verloor haar moeder toen ze pas negen jaar oud was en werd hardhandig opgevoed door een strenge, verbitterde vader. Slechts van haar grootvader kreeg ze warmte en liefde. Ze liep weg van huis om te ontsnappen aan een door haar vader gearrangeerd huwelijk en leefde in armoede en kou, tot de leeftijd van dertig jaar. Ondanks haar korte leven heeft ze ons een prachtig oeuvre nagelaten dat ook door Lu Xun zeer geprezen werd. Ik ben gestart met de vertaling van Marktstraat, een bundel korte verhalen van haar en haar minnaar, schrijver Xiao Jun, tijdens hun leven in Harbin …

5. Manzhouli

’s Anderendaags gaan we naar onze eindbestemming: Manzhouli. We doorkruisen opnieuw de indrukwekkende grasslands, de chauffeur moet weer dikwijls remmen voor de koeien en schapen die nonchalant de ‘snelweg’ bewandelen. Net voor Manzhouli komen we aan de Chinees-Sovjet grens: een heel groot plein met een uitkijktoren en een heel groot winkelcomplex waar je van alles kan kopen: van Russisch zwart brood en rode worst tot prachtige Mongoolse juwelen.

Natuurlijk ontbreken hier geen straatverkopers: matriochka ’s vinden we in alle gedaanten, zelfs leeuwen en wolven…We laten ons verleiden door spotgoedkope CD’s Mongoolse muziek en zilveren oorbellen in Mongoolse stijl. We rijden naar Manzhouli, grensstad van China, Rusland en Mongolië. Richting het Matriochka plein.

Het plein is een shock: een mini stad waarin de gebouwen, hoog en laag, gebouwd zijn in de stijl van bont gekleurde  matriochkas . Zelfs ons torenhoog  hotel is…een reuze matriochka! We gaan het hotel binnen: het lijkt wel een overdekte winkelgalerij met verschillende restaurants en ontelbare luxueuze boetieks!

We wonen een voorstelling bij van het Russisch Circus, grandioos. Wanneer we naar buiten komen is het al donker en zijn alle matriochkas verlicht. We wanen ons in een sprookje, een sprookje voor volwassenen…

Het gebied waar Manzhouli zich bevindt werd reeds vanaf de 7° eeuw V.Chr.  bewoond door nomaden als de Donghu, Xiongnu, Xianbei, en later semi-nomaden als de Khitan, Jurchen, Mongolen en Mantsjoes. In 1858 werd de Ergün rivier dankzij het verdrag van Aigun, de scheiding tussen China en Rusland.
In 1901werd de China Far East Railway gebouwd. Er ontstond een nederzetting rond Manchzhuriya Station, voor de Russen de eerste stop in Mantsjoerije. Dit was het begin van de moderne stad Manzhouli, de naam kwam van het Russische Manzhuli. De stad werd al snel een handelsstad. Deze grensovergang met Rusland werd een toeristische attractie, vandaar het grootse matriochka plein dat een AAAAA kreeg!

Onze dag eindigt met een bezoekje aan één van de oudste huizen van Manzhouli en een avondje in een Chinees restaurant gerund door…een jonge, mooie Russische vrouw.

4. Mongoolse folklore

Vandaag maken we kennis met de Mongoolse folklore;

De auto brengt ons in een groots ‘grasslands’landschap naar Heishantou. In de verte zien we een karavaan kamelen; ik zal later vernemen dat er in (Binnen)-Mongolië ook kamelenvlees wordt gegeten en dat er gekookt wordt met kamelenvet. De Mongoolse gerechten behoren zeker niet tot de meest verfijnde Aziatische keuken maar geven je genoeg calorieën om harde winters te doorstaan.

We betreden een grote yurt en mogen kiezen uit tientallen kostuums: we zullen er één dragen voor een ‘Mongoolse beleving’. Getooid in ons prachtige klederdracht, hoed incluis, rijden we eerst in een minikaravaan van kleine squads door de open vlakte, als was het een groen tapijt, tot bij de kamelen.

We mogen ook proeven van Mongoolse yoghurt en zoetigheden.
Nadien wonen we een lokaal concertje bij en eindigen met het voederen van lammetjes: het was lang geleden dat ik nog een papfles in handen had!

Het is tijd om naar onze nachtbestemming te gaan. We brengen onze kostuums terug en zijn blij weer in jeans en T-shirt te mogen rondlopen: bij 35 graden in volle zon begonnen we wel wat te zweten! We komen aan in Chenba’erhuqi en krijgen een mooie yurt toegewezen: een comfortabele tent met een leuke washok.
Snel, naar het avondspektakel! Op een uitgestrekte vlakte wonen we een performance bij van Mongoolse paarden en hun acrobatische rijders: ze beelden het ontstaan van Mongolië uit en de daarmee gepaard gaande veldtochten, huwelijken, overlijdens…het is grandioos!

Na een avondmaal weggespoeld met sterke alcohol van 60 graden gevolgd door een dansfeest met kampvuur, mogen we eindelijk naar onze yurt.
Een zalige nacht!

       3.   Caoyuan- the grasslands

De nachttrein brengt ons ’s anderendaags vroeg in de morgen naar Haila’er. We worden er door onze gids en chauffeur verwelkomd met een blauwe sjaal.

Na een lekker ontbijtje rijdt onze 4X4 door de grasslands en we arriveren in een prachtig woud bebost met uitsluitend slanke, witte berken. De witte berk staat in China ook bekend als de ‘boom van de onschuld’. Daar wonen de Ewenki, een van de 56 Chinese minoriteiten, in hutten gemaakt van berkenschors. Onze wandeling is sprookjesachtig.

We rijden door prachtige landschappen, en krijgen plots een berichtje van Proximus: beste Proximus-klant, prettig verblijf in Rusland!… we rijden immers langs de grens met Rusland, in noordelijke richting naar Enhecun waar we zullen overnachten…in een soort reusachtige logcabin!

Van buiten lijkt het op een Canadees complex, gemaakt van boomstammen. De kamers zijn spartaans ingericht, ik bedoel daarmee: een bed, een rustieke zetel en in een hoek een soort prefab badkamertje met lavabo, douche en twee handdoeken. OMG! Het is er koud en vochtig dus steek ik de airco aan: die ons wat gaat verwarmen. Het reisagentschap had ons verwittigd dat het comfort van de hotels in Binnen-Mongolië ‘rudimentair’ is. Ik troost me met de gedachte dat we onze volgende nacht in een yurt doorbrengen.

         2.  Harbin

We vliegen met de Chinese luchtvaartmaatschappij Hainan, rechtstreeks naar Beijing. Enkele uren later met een binnenlandse vlucht naar Harbin, hoofdplaats van China’s meest noordelijke provincie Heilongjiang.

Een taxi brengt ons naar het heel centraal gelegen Europahotel 欧罗巴宾馆 waar schrijfster Xiao Hong (1911-1942) met haar lover in armoede leefde. In haar verhaal Honger vertelt ze hoe ze op een morgen de deur van haar kamer opent en ze aan de deuren van alle andere kamers lieba’s, een soort grote bagels, ziet hangen en melkflesjes ziet staan. Gekweld door de honger is de verleiding om een lieba te stelen groot…Ik stond erop in de kamer van het koppel te slapen: een mooie ruime kamer met een origineel houten vloer, een groot bed, haar bureautje…Ik open de deur en zie de lieba’s hangen, de melkflesjes staan. Beneden in de receptie staat een buste van Xiao Hong en hangen foto’s van het koppel. Europahotel is een heuse pelgrimsoord voor alle Xiao Hong fans!

We gaan de stad in, Central Street met haar ontelbare winkels en restaurants. Alle opschriften zijn in het Chinees en in het Russisch. We besluiten in een Russisch eettentje te gaan avondeten.

’s Anderendaags bezoeken we de stad met onze gids Yoyo: voor de Saint Sophia Church, in 1905 gebouwd, laten ontelbare Chinese meisjes en vrouwen zich fotograferen in prachtige Russische lange kleden. We wandelen ook in een overdekte markt waar je alles kunt vinden om dorst en honger te stillen, zelfs levende zijderupsen die rijk zijn aan proteïnen!
Het hoogtepunt van de dag is zeker Sun Island waar je in een overdekte ruimte van -20° kunt kennismaken met de wereldberoemde gigantische ijssculpturen: kastelen, boeddha’s, pailou’s en zelfs iglo’s waar ik me een echte Eskimo waan.

Deze Harbindag is een intense beleving. ’s Avonds gaan we naar het station om er de nachttrein te nemen naar Haila’er, Binnen-Mongolië. We delen het coupon met een Chinees koppel vergezeld van hun zoontje van 14. Ze tonen ons waar we kokend water voor onze noedels kunnen halen, ze geven ons een ludan 卤蛋, een soja-ei. Miam, lekker! Daarop halen ze een grote zak eieren te voorschijn en willen er ons nog meer geven. Wat een vriendelijk, vrijgevig verwelkomend volk, die Chinezen!