5 Weeks in Beijing (12)

Peking-opera (2)
京剧 Jingju

In aansluiting met mijn vorige blog heb ik het nu over de soorten toneelspelers en over de andere soorten Chinese opera.

De toneelspelers in de Peking-opera

De toneelspelers waren altijd mannen, ze speelden zowel vrouwen- als mannenrollen. Daar is nu verandering in gekomen.


De vrouwenrollen worden dan genoemd. Men onderscheidt :
正旦zhengdan, een verfijnde vrouw van middelbare leeftijd
花旦huadan, een jonge vrouw
武旦wudan, een krijgshaftige vrouw
老旦laodan, een oude vrouw
彩旦caidan, een vrouwelijke clown
Een
dan verplaatst zich door met hele kleine pasjes over de grond te glijden.

De mannenrollen heten sheng. Men onderscheidt:
老生laosheng, een oude man
小生xiaosheng, een jonge man
武生wusheng, een krijgshaftige man
chou, een mannelijke clown
jing of 花脸hualian, een krachtige man
Een
sheng verplaatst zich door de benen hoog op te trekken.

In de Volksrepubliek China werden alle stukken onderworpen aan een strenge censuur: de opera’s die, volgens de maoïstische terminologie “in dienst waren van de feodale ideologie” verdwenen uit het repertoire.
Tijdens de Culturele Revolutie (1966-1976) werd Peking-opera verboden. Slechts “modelopera’s” werden toegelaten zoals bijvoorbeeld De Rode Lantaarn. Maar zoiets was slechts mogelijk nadat Jiang Qing, madame Mao, de opera grondig had remodelleerd.
Na de val van de Bende van Vier mochten de traditionele stukken opnieuw opgevoerd worden.
Momenteel telt China zowat drieduizend driehonderd professionele operatroepen en meer dan driehonderzeventig lyrische genres waarvan de meeste slechts een regionaal publiek aanspreken.
Opera beperkt zich natuurlijk niet tot Beijing.

De zes voornaamste soorten Chinese opera

1. Opera uit Beijing 京剧 jingju
2. Opera uit Shaanxi 秦腔 qinqian
3. Opera uit noord en noord-oost China
评剧pingju
4. Opera uit Henan
豫剧 yuju
5. Opera uit Shaoxing
越剧yueju, Jiangsu en Shanghai
6. Opera uit Anhui
黄梅戏huangmeixi

Heel bijzonder is de 昆剧kunju of 昆曲kunqu, afkomstig uit Suzhou (Jiangsu) die grote invloed had bij het ontstaan van de Peking-opera.
Vermelden we volledigheidshalve dat er ook een Tibetaanse opera bestaat.

Een volledige opera kan uren duren. In de zaal is het nogal rumoerig: de mensen praten onder elkaar, eten, roken en…telefoneren. Ze applaudisseren zelden, tenzij voor een briljante prestatie. Meestal wordt de tekst aan beide zijden van de scène geprojecteerd (vertikaal). De echte operaliefhebbers appreciëren vooral de muziek en de zang en sluiten zelfs de ogen bij de grote aria’s.
Een Pekinees gaat niet kijken naar een opera maar gaat een opera beluisteren:

听京剧ting jingju!