Li Kunwu 李昆武
“Wie mooi wil zijn moet pijn lijden”. In het feodale China was hét vrouwelijk schoonheidsideaal , kleine voetjes. Chinese mannen vonden zulke voetjes, ook nog lotusvoeten genoemd, sexueel bijzonder aantrekkelijk. De praktijk van het voetbinden duurde meer dan tien eeuwen. Ze ontstond in de Tangdynastie (618-907). Volgens de overlevering was er een keizerlijke concubine in diezelfde Tangdynastie die van nature kleine voetjes had. Vele ouders wilden dat hun dochter op dat schoonheidsicoon zou gelijken en begonnen de voeten van hun dochter af te binden om de groei ervan aldus te verhinderen. Hoe kleiner de voetjes zouden zijn, hoe mooier. Deze traditie werd officieel afgeschaft met de Xinhai revolutie in 1911. Nochtans werd ze in verafgelegen gebieden van China, waar er minder controle van de regering was, verdergezet.
Het verhaal “Les Pieds bandés” (thans niet naar het Nederlands vertaald)speelt zich af begin XX° eeuw. De kleine Chunxiu wordt in haar prille jeugd, ze is amper zes jaar oud, aan de traditie van het voetbinden onderworpen. Dit gebeurt door een vriendin van haar moeder die Chunxiu’s tenen breekt om ze vervolgens tegen de voetzolen om te plooien. Met haar lotusvoetjes zou Chunxiu immers later kans maken op een mooi huwelijk om alzo de sociale ladder te beklimmen. Maar de politieke omwentelingen in China beslisten daar anders over. De Xinhai revolutie van 1911 en later de opkomst van het communisme (1949) zouden Chunxiu’s toekomstdromen teniet doen. Haar voetjes zullen niet langer voorwerp mogen zijn van mannelijke fantasmen want voetbinding wordt van dan af aangezien als een achterlijk overblijfsel van China’s feodale periode! Chunxiu zal haar laatste levensjaren slijten als ayi, kindermeisje, bij de familie Li. Chunxiu was dus schrijvers’ ayi…
Li Kunwu kreeg in Frankrijk snel veel succes met zijn trilogie “Une Vie Chinoise” (besproken in blog van 17 mei 2012). In China had hij reeds vele lianhuanhua (Chinese mangas) op zijn naam. Deze traditionele lianhuanhua waren cartoons die werden uitgegeven in klein formaat, met slechts één tekening per blad. De onderwerpen varieerden van historische verhalen en propaganda tot educatieve kinderboekjes…Li publiceerde ook zichttekeningen van Yunnan, zijn geboortestreek, en haar ethnische minderheden.
De lianhuanhua zijn nu verouderd (alhoewel ik ze nog in Beijing’s grote boekentoren te koop zag staan). Toen Li Kunwu voor de eerste maal naar de BD beurs van het Franse Angoulême kwam, werd het hem snel duidelijk dat de Japanse manga door de Europese cartoon werd beïnvloed. Dat was een keerpunt in zijn carrière van cartoontekenaar en hij schreef, in samenwerking met de fransman Philippe Ôtie, “Une Vie Chinoise”. Zijn trilogie is nu vertaald naar het Chinees.
“Les pieds bandés” schreef en tekende Li Kunwu alleen. Zijn tekeningen stellen een heel levendig beeld voor van het feodale China en de periode erna, tot de culturele revolutie. China heeft gedurende haar 5000 jaar lange geschiedenis heel wat tradities en gewoontes gekend. Maar veel van die tradities komen op school niet echt aan bod. Nochtans, en om Li te citeren: “Il faut entretenir la mémoire chinoise ». Dat is het doel van zijn meesterlijke cartoons.
Les Pieds bandés
Li Kunwu
Kana 2013
ISBN 978-2-5050-1691-5