Dit spannende detectiveverhaal speelt zich af tijdens de Tang dynastie (618-908). Judge Dee neemt zijn nieuwe ambt op in het district Pei-tcheou, Noord-China, dichtbij de Tataarse grens.

Dee wordt dadelijk geconfronteerd met drie rechtszaken. Hebben ze enig verband met elkaar?

De eerste is een mysterieuse verdwijning: een jonge vrouw uit de hoge kringen verdween op geheimzinnige wijze toen ze met haar gezelschapsdame op de markt een spektakel bijwoonde.
Werd ze ontvoerd? Of vermoord? Vluchtte ze weg met een andere man?
Haar verloofde en haar vader zijn hopeloos.

De tweede zaak is het naakte lijk van een jonge vrouw dat wordt teruggevonden in de echtelijke slaapkamer… zonder hoofd! Haar twee broers beschuldigen haar echtgenoot, een antiquair, die ze de ochtend van de moord zagen weglopen met een pak onder de arm.
Eén van de twee broers is een afperser. Op zijn beurt verdwijnt hij.

Tenslotte wordt Meester Lan, een bekende boxerkampioen, dood aangetroffen in het badhuis dat hij elke dag bezocht. Doodsoorzaak: vergiftiging. Er zijn enkele indiciën: een vrouwenstem, een individu gehuld in een Tataren kostuum maar vooral zeven stukjes karton. Het is een Chinese puzzle of tangram waar Lan zoveel mee speelde en waarmee hij bij het herkennen van zijn moordenaar iets over zijn identiteit wou onthullen…

In deze ruwe, ruige vlakte bewoond door Tataren, in een klimaat van geweld, bovennatuurlijke en mysterie zullen Judge Dee, zijn trouwe sergeant en drie luitenanten geen enkel spoor mogen verwaarlozen om de drie ingewikkelde rechtszaken tot een goed einde te brengen.

Slechts op het einde van het boek wordt het geheim van het moordwapen, de nagel, aan de lezer onthuld: hoe een ijzeren nagel die dient om versleten schoenzolen te herstellen een discreet maar vreselijk wapen kan zijn.

Robert van Guliks detectiveverhalen behoren tot het genre van de 公案小说 gong’an xiaoshuo, een subgenre van de Chinese misdaadfictie waar regeringsmagistraten met moordzaken zijn belast. De protagonist van gong’an novelles is dus traditioneel een rechter of een gelijkaardige officier van justitie. De protagonisten zijn geïnspireerd door historische personages.Judge Bao (Yuandynastie 1271-1368) en Judge Dee zijn de meest populaire rechters.
De term gong’an refereert naar de tafel, het bureau of de zitbank van de magistraat.
Gong’an verhalen omvatten dikwijls supernatuurlijke elementen zoals geesten die in contact komen met de levenden of die zelfs de misdadiger aanklagen.
Zoals ik reeds aanhaalde in mijn blog van 16 augustus 2014 “Judge Dee, it’s me!” vond van Gulik in een tweedehands boekenwinkel in Tokyo een 18° eeuwse verzameling van gong’an verhalen.
Hij vertaalde ze omdat ze, naar zijn mening, dichtbij de Westerse traditie van detectiveverhalen aanleunden en dus niet-Chinese lezers zouden behagen.

Het verhaal “The Chinese Nail Murderers” is voor de Van Gulik fans de meest ontroerende, de meest diep-menselijke: hier durft de strenge Judge Dee uitkomen voor zijn gevoelens, zijn aarzelingen, zijn fouten.

Een verhaal vol genuanceerde intriges, te lezen bij de open haard met een warme glühwein bij de hand.

Prettige eindejaarsfeesten! Gelukkig 2015!

Niujie libaisi
牛街礼拜寺

Ter gelegenheid van een missie van de Mohammetprofeten werd de islam tussen 616-618  in China geïntroduceerd. De Tangkeizer Gaozong (628-683) was toen aan de macht.

Soennitisch islam bereikte China langs twee verschillende wegen: via de oceaan en via de Zijderoute. Er zijn dus twee verschillende soorten moslims.

Moslimhandelaars die langs maritieme weg China bereikten integreerden zich heel snel in de Chinese maatschappij. Door heel het land bouwden ze een netwerk van handelsposten en moskeeën.
Deze moslims worden Hui genoemd. De Hui onderscheid(d)en zich van de Chinezen door hun geloof en gewoontes, niet door de taal. Het waren en zijn dus Chinees sprekende moslims.

De andere groep moslims leeft in noordwest China: de provincie Xinjiang.
Rond 640 veroverde de Tangdynastie het huidige Xinjiang. Een eeuw later kwam dat gebied onder het Oeigoerse Rijk. In de 13° eeuw werd het een deel van het Mongoolse Rijk. Midden 18° eeuw heroverden de Qing opniew het gebied. Het gebied werd afwisselend door China en lokale heersers geregeerd.
In de jaren ’50 maakte Mao een einde aan de autonomie ervan.
De oorspronkelijke bewoners van dat gebied zijn Oeigoeren, een Turks volk dat cultureel en taalkundig tot Centraal-Azië behoort.
Ondanks de sinificatie van dit gebied heeft deze groep zich niet geïntegreerd. Naast het Chinees is de belangrijkste taal van deze moslims het Oeigoers, een Turkse taal. Ze spreken ook Kazachs en Kirgizisch.

Toen ik op het eind van de vorige eeuw voor het eerst de moslimwijk van Beijing bezocht voelde ik me echt niet in China. Ik waande me eerder in een schilderachtige soek vol heerlijke geuren van kruiden en gegrild vlees. Het kloppend hart was Niujie (Koestraat) omdat de slagerstentjes er natuurlijk geen varkensvlees verkochten, slechts rundsvlees…

Daarmidden in de schilderachtige Niujie bezocht ik toen ook de moskee: Niujie Libaisi. Ze werd door twee Arabieren in 996 tijdens de Songdynastie gebouwd.

De moskee staat er gelukkig nog, heel alleen temidden van nieuwgebouwde, cleane constructies. De oude, geanimeerde straatjes van weleer pasten niet meer in het moderne Beijing…

In de moskee werd ik onthaald door een vriendelijke concierge en zijn vrouw, in het Chinees. Ik was even vergeten dat het Hui zijn!

De moskee staat symbool voor de lange geschiedenis van de islam in China. Door de eeuwen heen werd ze herbouwd, uitgebreid en gerestaureerd.
Het typische van die moskee is het feit dat ze een unieke mix is van Chinese architectuur en islamieke tradities. De buitenstructuur is gebouwd als een traditionele, boeddhistische tempel. Eenmaal binnen wordt men overspoeld door een overvloed aan koepels, met Arabische kalligrafie versierde panelen.

De moskee stelt ook culturele relieken voor, zoals bvb de proclamatie van keizer Kangxi in 1694 dat alle religies gelijk zijn.

De tuin van de moskee is aangelegd met mooie planten van het Middellandse Zeegebied. Er heerst een stilte die sterk contrasteert met de buitenwereld. Daar de meeste zalen slechts door moslims mogen betreden worden,  moest ik me tevreden stellen met het bewonderen van de architectuur van de buitenste gedeelten van de moskee.

De moskee is nog altijd het hart van de moslimgemeenschap: een vleugje arabische romantiek temidden van het koele Chinese beton.