In tegenstelling met vele andere Tibetaanse schrijvers, onder wie Pema Tseden, die maar later naar het Chinees overstapten, verkoos Tsering Norbu van in den beginne in het Chinees te schrijven. Daarmee wilde hij een breder publiek bereiken.

Tsering Norbu zag het licht in 1965 in Lhasa, in een kleine courtyard nabij Barkhor Street. Barkhor Street ligt in het oude gedeelte van Lhasa, en wordt bewandeld door de pelgrims die zich naar het Jokhang klooster begeven. De pelgrims kwamen en komen nog steeds uit de Kham en de Amdo en laten zich bij elke stap op de grond vallen. Vele anderen lopen er rond met hun gebedsmolen. Dagelijks worden hier nog duizenden boterlampen aangestoken in de paviljoens langs de Barkhor Street. Dit alles heeft Norbu tijdens zijn kinderjaren een heel diepe indruk nagelaten. Dit moeten we ons voorstellen op de achtergrond van zijn verhalen.

In 1981 start hij zijn studies Tibetaanse literatuur aan de Universiteit van Tibet waar hij ook Shelley, Keats en Shakespeare leert kennen.
Vijf jaar later studeert hij af. Hij schrijft dan zijn eerste gedicht: Ode aan de nacht, geïnspireerd door de Ode aan een nachtegaal van Keats met de vereniging met de natuur, de dood en de vergankelijkheid der dingen als themata.
Nadien geeft hij zes jaar les in de Tibetaanse taal (!), o.a.in de Postal Services School. In die periode schrijft hij zijn eerste novella: De schipper van Lhotse, gepubliceerd in 1992 in het literair tijdschrift Literatuur van Tibet.

Tijdens de grote economische hervormingen verliest Norbu zijn baan. Hij brengt zijn tijd door in theehuizen en kroegen tot zijn moeder hem tot de orde roept.

Volgt dan een job in de Tibet Daily, eerst als vertaler nadien als redacteur. Ook schrijft hij een aantal novellen die in Literatuur van Tibet verschijnen.
Tijdens een korte opleidingsperiode aan het Lu Xun Instituut ontdekt hij dat een novella meer inhoudt dan gewoon een verhaaltje schrijven. De Chinese schrijver Yan Lianke maakt er een grote indruk op hem.

De Moordenaar, Grens, Amerika, Het Schaap gered van de dood, Kortverhaal, Goddelijk…zijn maar enkele van Tsering Norbus talrijke publicaties.

Hij is nu redacteur van Literatuur van Tibet en betreurt, in het Chinees, de verdwijning van de typische Tibetaanse orale traditie zoals het Lied van Koning Gesar, wat een anachronisme is. Ook heeft hij het over de verscheurdheid van de Tibetanen tussen de nostalgie van hun verleden en de snel veranderende Chinese maatschappij waarvan ze nu deel uitmaken.

Jinpa is de zesde film van Pema Tseden, de talentvolle Tibetaanse schrijver en regisseur die ons vroegtijdig heeft verlaten, in mei 2023. (zie blogs 13/5/2023; 21/11/2022; 25/10/2022; 24/10/2022; 13/2/2013).
De film werd geproduceerd door Wong Kar-wai en werd in 2018 als wereldpremière vertoond op de 75^e Biënnale van Venetië.
Jinpa werd in 2019 in de Chinese cinema’s vertoond en behaalde een belangrijk box-office record, wat heel verrassend is voor een film die geen superproductie is met dialogen in Tibetaans dialect.

Het speciale aan deze film is dat hij gebaseerd is op twee verhalen: Tsedens novella Ran Over a Sheep (zie blog 21/11/2022) en de novella van een andere belangrijke Tibetaanse schrijver, Tsering Norbu: De moordenaar.
Tsedens novella gaat over een truckdriver die een schaap omver rijdt en doodt. De man denkt dan alleen nog maar aan één ding: de ziel van het schaap helpen de moeilijke fasen van zielsverhuizing te boven te komen door de gepaste gebeden op te zeggen vooraleer zijn lijk aan de gieren over te laten.
Norbu’s novella levert een tweede thema: de wraak. Een Khampa, dit is een inwoner van de Kham, een vroegere Tibetaanse provincie die nu verdeeld is over Sichuan, Qinghai en de autonome regio van Tibet, zoekt reeds tien jaar naar de moordenaar van zijn vader. Hij wil deze vermoorden en alzo wraak nemen. De Khampa vindt hem terug: de man heeft vrouw en kind en is een devoot boeddhist geworden. De Khampa beslist dan een einde te zetten aan de cyclus van wraak opgelegd door de traditie…

Zoals de andere films van Tseden is het ritme traag: het weerspiegelt het leven in Tibet.
De originaliteit ligt hier in het feit dat droom en realiteit in elkaar lopen: we zijn immers nooit zeker van de werkelijkheid die we waarnemen. Daarin zit de diepte van de film.

De film is eveneens van grote esthetische waarde, de acteurs spelen ongelooflijk ‘echt’.
Een aanrader!