Pleindansen (2)

Pleindansen heeft zoals eerder gezegd zijn eerste roots in het Oude China. Een encyclopedie die tijdens de Periode van Lente en Herfst (770-475 v.C) werd gecompileerd, maakt reeds melding van dansen die tweeduizend jaar vroeger werden uitgevoerd. Mensen voerden toen reeds langzame dansen uit met als doel hun spieren te versterken. Periodes van langdurige regen hadden immers tot gevolg dat de mensen binnen moesten blijven. Lange immobiliteit leidde tot gewrichtsstijfheid en zelfs gewrichtspijnen. De langzame dansbewegingen hadden daar een positief effect op. Dansen stimuleerde ook de eetlust, verstevigde de beenderen en verjaagde vermoeidheid!

Gaandeweg gingen de mensen hun dansen opluisteren met kostumes en rekwisieten.

Pleindansen zoals het nu wordt uitgevoerd, gaat terug tot de Grote Sprong Voorwaarts (1958-1961).
De mensen werden toen aangespoord om lichamelijke activiteiten die ze normaal binnenshuis doen, samen met anderen op publieke plaatsen uit te voeren.
Jaren later, tijdens de Culturele Revolutie, werden de jongeren naar het platteland gestuurd. Daar maakten ze kennis met de yangge volksdans die toen heel populair was in het rurale China, vooral in het Noorden.
In het begin werden deze dansen uitgevoerd ter gelegenheid van belangrijke agrarische festiviteiten. Naderhand ging de CCP de yangge volksdans gebruiken als propagandatuig. In tijden van hongersnood zouden deze dansen de spanningen tussen het volk en de Partij verlichten. Nochtans werden ze, samen met andere traditionele expressievormen,  in de meest repressieve jaren van de Culturele Revolutie verboden. Daarna, na 1976, kwamen ze opnieuw in zwang.
In het midden van de jaren 1990 werden ze dan uiteindelijk het voorrecht van (te vroeg) gepensioneerde vrouwen!

Zo een groep vrouwen zien dansen maakt me altijd blij: Chinezen kennen de kunst om met kleine dingen gelukkig te zijn!

Vorig jaar bracht ik, samen met mijn Chinese vriendin Zhouzhou, een weekje door in haar geboortestad Shizuishan. Het stadje ligt in Noord China,in de provincie Ningxia.

Na het avondeten gingen we graag de stad in om daar wat rond te kuieren;  in China zijn de meeste winkels tot tien uur open. We kochten dan een sjaal voor jiejie, Zhouzhou’s oudere zus, of ijsjes voor de kids. Leeggelopen straten vroeg in de avond of op zondag,  kent China niet. Chinezen zijn straatlopers; er is daar is altijd wat te beleven…

Op zo’n zwoele lenteavond, tijdens onze avondwandeling, hoorden we muziek, ze werd steeds hoorbaarder. We naderden een mooi verlicht plein en zagen ontelbare koppels, vooral vrouwenkoppels, enthousiast en lachend dansen. Opeens werd ik door een vrouw aan de arm  getrokken en daar begonnen we samen te dansen! De vrouw was blijkbaar heel fier dat ze een laowai, een vreemdelinge, op het plein had getrokken om er een dansje te doen. Natuurlijk moest ik haar nieuwsgierigheid bevredigen en al haar vragen beantwoorden want laowai’s zijn daar schaars: ik heb er in één week niet één gezien!
Het was een leuke ervaring, het gaf me een goed gevoel: Chinezen kunnen zo opgaan in kleine pleziertjes. Pleindansen is daar één van.

Pleindansen is in de Volksrepubliek China heel populair, vooral bij vrouwen van middelbare leeftijd en gepensioneerden. Dit betekent niet dat die vrouwen al oud zijn; de pensioengerechtigde leeftijd begint bij sommigen reeds op vijftig jaar! Volgens CCTV, China’s officiële Tv-zender, zouden er meer dan 100 miljoen beoefenaarsters van pleindansen zijn.

Deze praktijk heeft haar roots zowel in het oude als in het moderne China.

In de Songdynastie (960-1279) werd pleindansen reeds uitgevoerd op publieke stadspleinen.
Ook tijdens de Culturele Revolutie werd er gedanst; het waren toen volksdansen zoals de yangge 秧歌. Ze hadden een propagandistisch karakter.

De muziek waarop de pleindansers zich uitleven is gevarieerd. Het zijn meestal populaire Chinese liedjes, zowel hedendaagse als historische.
Het hedendaagse pleindansen startte in het midden van de jaren 1990 toen vrouwen, tot pensioen gedwongen, zichzelf een bezigheid zochten. Dit leidde soms tot controverse vanwege klachten van geluidsoverlast door de bewoners van de omringende appartementen.

De dansers komen  ’s morgens vroeg of na het avondeten samen. Ze dansen in parken, op pleinen en zelfs in de metro, daar waar ze genoeg plaats hebben.
De groepen variëren in omvang van een tiental leden tot vele tientallen leden. Elke groep heeft een leidster die de leden een smalle bijdrage vraagt voor de muziek. De muziek komt meestal uit een draagbare cd speler met luidsprekers op wielen…