De roman De achterstraten beschrijft een nacht in het leven van een Oeigoerse, naamloze man in Ürumqi. Hij heeft zijn dorpje in Zuid-Xinjiang verlaten om in de provinciale hoofdstad een tijdelijk baantje bij een overheidsinstantie te bekleden.
Overdag zit hij achter een bureau waar slechts één lade hem toebehoort, de rest is op slot en gevuld met de spullen van iemand die er meer dan tien jaar niet meer werkt. Die lade is dus zijn enig bezit.
’s Nachts doolt hij in de achterstraten, die gehuld zijn in een dichte mist, op zoek naar een kamer ‘al was die niet groter dan een graf’. ‘Mist’ komt in de hele roman voor en verwijst naar de pollutie van de zware industrie die Ürumqi tot een van ‘s werelds meest vervuilde steden maakt.
Waar de man zich in kan terugtrekken is zijn gedachtewereld, op zoek naar wat Kierkegaard een ‘negatieve bevrijding’ had kunnen noemen…
Darren Byler, die de roman introduceert met een bijzonder interessante inleiding, ontdekte het boek toen hij in 2014 onderzoek deed over Oeigoerse migratie. Hij besloot het te vertalen, samen met een Oeigoerse migrant, die bekend staat als Anoniem. Een jaar later was de vertaling af maar Byler vreesde dat de publicatie zowel Tursun als Anoniem in gevaar zou brengen. Toen kort daarop bleek dat beiden ‘verdwenen’ waren, besloot hij de roman te laten uitgeven.
Perhat Tursun (°1969) is/was een van de invloedrijkste hedendaagse Oeigoerse auteurs in Ürumqi. Hij is een Oeigoer, een Turks sprekende Moslimminoriteit die de Chinese dominantie moeilijk aanvaardt. Als kind weigert Tursun Chinees te leren maar wanneer hij een beurs krijgt om aan de Minzu Universiteit in Beijing te studeren, stemt hij erin toe Chinees te leren daar dit voor hem de enige mogelijkheid is om Camus, Kafka, Joyce, Freud…in vertaling te lezen. In de jaren 1980 organiseert hij een studiegroep die tweemaal per week samenkomt om de Westerse klassieke literatuur te bespreken. In die jaren beginnen de Oeigoeren een meer gepolitiseerde en dogmatische islam te beoefenen.
In de jaren 1990 publiceert hij symbolistische en modernistische essays waarin Jezus en de Bijbel een grote plaats hebben.
Perhat Tursun verdwijnt, waarschijnlijk in januari 2018. Hij wordt veroordeeld tot zestien jaar cel.
De achterstraten Perhat Tursun
Een roman uit Xinjiang
vertaald uit het Oeigoers door Darren Byler en Anoniem
Vertaald uit het Engels door Irwan Droog
Uitgeverij Jurgen Maas
