PEMA TSEDEN: TIBETAANS SCHRIJVER (EN FILMMAKER)

 

 

2. Pema Tseden

Pema Tseden is geboren in 1969, in het dorp Thrika, in de Chinese provincie Qinghai, de voormalige provincie Amdo van het traditionele Tibet. De Tibetanen uit deze regio hebben een sterke culturele identiteit en spreken een van de belangrijkste Tibetaanse dialecten. Pema Tseden is doordrenkt van deze cultuur. Als kind van een nomadenfamilie is hij de enige van drie zonen die heeft gestudeerd, in het Tibetaans en in het Chinees. Hij studeerde af aan het Instituut van de Nationaliteiten, in Lanzhou.
Vanaf 1991 werkt hij als tolk, schrijft artikels over literatuur en Tibetaanse kunst en start met het schrijven van kortverhalen in het Chinees en in het Tibetaans, welke hij nadien soms naar het Chinees vertaalt.

Zijn eerste kortverhalen in het Tibetaans verschijnen vanaf eind 1990 in Tibetaanse literaire tijdschriften als Light Rain.
In 1999 verschijnt de Franse vertaling van een bundel kortverhalen, drie in het Tibetaans en vier in het Chinees: Neige (zie mijn blog van 13 februari 2013). Het is een satire van de evolutie van de Tibetaanse gemeenschap onder invloed van de ontwikkeling van de handelseconomie.
Sommige verhalen verschijnen in de twee talen zoals Het leven in de stad chengshi shenghuo 城市生活, met als thema de identiteit spanningen van de jonge Tibetanen, die enerzijds de oude tradities in ere willen houden maar anderzijds inzien dat ze hierdoor geen plaats meer hebben in het moderne leven. Een voorbeeld van deze verscheurdheid tussen traditie en moderniteit is de praktijk van de tsetar (het bevrijden van het leven), die erin bestaat dieren in gevangenschap vrij te maken. Om een goed herstel te verzekeren van hun zoon die net uit het hospitaal komt, wil een jong koppel de vissen in een stadspark ‘bevrijden’, onder de verwonderde ogen van de voorbijgangers; het koppel beseft dat hun daad weinig zin heeft daar de vissen toch voorbestemd zijn om opnieuw gevangen te worden…
Naast de tegenstellingen tussen het nomadenleven en het stadsleven, traditie versus moderniteit, stelt de auteur zich ook de vraag naar de plaats van het boeddhisme in een maatschappij die steeds meer materialistisch wordt…
Pema Tsedens verhalenbundel  De droom van de troubadour (2011) is de laatste die hij in de twee talen schreef. Nu schrijft hij nog alleen in het Chinees, de taal waarin hij het best uitdrukt wat hij te vertellen heeft.

Mijn volgende blog gaat over zijn recentste boek, vertaald naar het Frans, ‘J’ai écrasé un mouton’.