Met de, bij ons minder bekende maar in China hooggeprezen Tangdichter, Liu Yuxi  刘禹锡 (772-842), vervolg ik dit klein overzicht (er waren er veel meer!) van de drunken poets.

Liu Yuxi werd geboren en groeide op in het zuiden van China, de hedendaagse provincie Zhejiang.
Op eenentwintigjarige leeftijd slaagde hij in het keizerlijke examen en ontving de titel van jinshi 进士, de hoogste graad van de keizerlijke examens. Dit gebeurde in bijzijn van de keizer, in de toenmalige hoofdstad Chang’an, het huidige Xi’an. Liu was voorbestemd om een briljante carrière in het ambtenaarschap te maken, maar moest drie jaar later, in 796, terug naar Yangzhou wegens het overlijden van zijn vader. Hij werd daar secretaris van een belangrijke geleerde en leerde al snel beroemde dichters kennen.
Hij werd successief lokaal gouverneur in een stad in Guangdong, en later in Langzhou (Hunan), waarna hij, samen met andere ambtenaren om politieke redenen voor een lange tijd verbannen werd.

In 826 werd hij teruggeroepen voor een belangrijke post in Luoyang: dit betekende het einde van zijn ballingschap.

Liu Yuxi had interesse voor volksmuziek en folklore, vriendschap, feesten, drinken…maar hij was een echte erudiet, geboeid door de klassieke Chinese muziek en de studie van confucianistische geschriften waarover hij graag debatteerde met zijn vrienden.
Hij schreef hierover een prachtig gedicht dat ik voor jullie vertaalde:

                                                     De nederige woonst van een geleerde

 Bij bergen gaat het niet alleen om de hoogte,

Ze hebben slechts faam als er onsterfelijken in wonen.

Bij wateren gaat het niet alleen om de diepte,

Ze hebben slechts kracht als er een draak in woont.

Dit is mijn eenvoudige hut,

Met slechts de geur van mijn eigen deugd.

Op de trap komt er groen mos,

En het gras kleurt de gordijnen groen.

Ons gepraat en gelach weerspiegelen eruditie,

Het gewone volk komt hier niet langs.

We spelen onversierde muziek op de qin,

En lezen de Gouden Klassieken.

Geen kakofonie die onze oren verstoort,

Geen gespannenheid om werkdossiers.

Net als in de landhut van Zhuge Liang in Nanyang,

En als in het paviljoen van Zi Yun in Sichuan.

Confucius zei: hoe zouden zo’n plekjes ruw kunnen zijn?

(wordt vervolgd)

Li Bai, over wie ik het had in de vorige blog, was heel beroemd en heel geloofd om zijn geniale dichtkunst.
Tegenover hem stelt men dikwijls zijn iets jongere tijdgenoot Du Fu 杜甫 (712-770), die zijn leven lang een grote bewondering voor Li Bai koesterde. In tegenstelling met Li Bai bouwde Du Fu slechts een bescheiden ambtelijke carrière op nadat hij had gefaald in de keizerlijke examens.

Een opstand geleid door een favoriet van de Tangkeizer Xuanzong 宣宗,  generaal An Lushan 安禄山 (703-757), werd gevolgd door acht jaar burgeroorlog. Du Fu vluchtte toen naar de toenmalige hoofdstad Xi’an. Eerst werd hij er gevangen genomen, nadien leidde hij een leven van omzwervingen en ballingschap. Pas nadat de rebelse generaal werd vermoord, door zijn eigen zoon dan nog, kon Du Fu terug naar huis…
Du Fu behaalde uiteindelijk dan toch een plaats als regeringsambtenaar, maar niet voor lang: zijn gedichten vol kritiek over sociale problemen ontstemden de keizer die hem zijn officiële ambt ontnam.
Du Fu’s hoogstaande levenshouding in zijn ambtelijke carrière en zijn sociaal en politiek bewuste poëzie, hebben hem later de eretitel shi heng (de heilige in de poëzie) bezorgd.

Het gedicht dat ik vertaalde, schreef Du Fu op het eind van zijn leven; hij verbleef toen in Chengdu.

Jue Ju (2)*

Vóór zonsondergang zijn de rivieren en heuvels mooi,
De lentewind draagt de geur van bloemen en gras.
De modder is ontdooid, zwaluwen vliegen rond,
En op het warme zand slapen mandarijneenden.

• Jue ju 绝句 is het chinees voor kwatrijn

(wordt vervolgd)

Vraag aan Chinese kinderen welke de grootste Chinese dynastie was en negen op de tien zullen je  antwoorden: de Tangdynastie.
De Tangdynastie (618-907) was een dynastie die zich kenmerkte door haar kosmopolitisme, haar openheid, haar ontvankelijkheid voor nieuwe ideeën, zoals het boeddhisme, haar nieuwsgierigheid naar de cultuur van andere landen…
De twee belangrijkste Tangdichters waren, zoals ik reeds vermeldde in vorige blog, Li Bai en Du Fu. In de Chinese literatuurgeschiedenis zijn ze even belangrijk als Shakespeare in de Engelse literatuur.
De maan speelt een heel belangrijke rol in China. Ze staat symbool voor de poëzie en  voor de dromen en zou een rol gespeeld hebben in de dood van Li Bai.

De legende zegt dat hij op een nacht in een rivier verdronk toen hij probeerde de weerkaatsing van de maan in het water te omhelzen. Dronkenschap had geen negatieve connotatie voor een Chinese dichter van de 8^e eeuw, ze was gewoon de weg naar goddelijke inspiratie.

Hier volgt mijn vertaling van Li Bai’s bekendste gedicht:

Reflecties in een stille nacht

Stralen van de maan lagen voor mijn bed,
Ik dacht dat er dauw lag op de grond.
Ik hief het hoofd en aanschouwde de maan,
Ik boog het hoofd en dacht aan thuis.

(wordt vervolgd)

Met de corona-lockdown werden de meesten onder ons gedwongen ‘in hun kot te blijven’. En dat had al snel tal van consequenties tot gevolg. Bijvoorbeeld: een grote toename van joggers op straat, solidariteit tussen de buren maar ook een grotere consumptie van lekker eten en …alcohol!
Twaalf eeuwen geleden, in de Chinese Tangdynastie (618-907), was de toestand niet zoveel ‘gezonder’ : een aanzienlijk deel van de bevolking en niet in het minst de acht meest briljante geesten van dit oneindig groot land waren echte…wijnliefhebbers.
De alcoholconsumptie van deze geletterden was een bron van inspiratie voor de dichter Du Fu 杜甫(712-770). Hij schreef er een gedicht over: Acht Onsterfelijken van de Wijnbeker, waarin hij met veel humor zijn tijdgenoten afbeeldt als echte dronkaards. Politici, musici, kalligrafen, dichters…Du Fu spaarde niemand.

Vermits het nu de maand is van de poëzie, vertaal ik jullie Du Fu’s gedicht dat hij maakte over Li Bai 李白, ook nog Li Po genoemd (701-762), die de bijnaam had van Onsterfelijke Dichter. Du Fu en Li Bai worden beschouwd als de twee meest eminente dichters van China.

Geef hem een volle kruik
en hij schrijft honderd gedichten.
Hij doezelt in een wijnshop
in een straat van Chang-an.
En hoewel zijn vorst hem ontbiedt,
betreedt hij het keizerlijke schip niet.
‘Alstublieft, Uw Majesteit’, zegt hij,
‘ik ben de God van de Wijn’.

(wordt vervolgd)

Sinds de uitbraak van het Coronavirus is de populariteit van een noodle shop uit Toronto, Canada, drastisch afgenomen. De reden daarvan? Het heet Wuhan Noodle 1950!
Mensen vragen er of zij vleermuizensoep serveren, anderen zijn bang daar besmet te raken…

En nochtans, noedels uit Wuhan zijn een van de vijf meest bekende noedelschotels van China en zijn overheerlijk!
Het recept is, volgens de legende, toevallig ontstaan: een omgevallen, slecht gesloten fles sesamolie druppelde op de noedels van een straatventer die ze ’s anderendaags in kokend water dompelde. Een heerlijk aroma verspreidde zich en trok een heleboel klanten aan…

Hier volgt het recept.
Wat heb je nodig voor twee grote eters?
300 gr (liefst) verse noedels
1 eetl sesamolie
4 eetl sesampasta
1 eetl donkere sojasaus
2 eetl zwarte Chinkiangazijn
1 eetl geplette en gehakte look
geroosterde, gekneusde pinda’s en gehakte bieslook naar believen

Hoe maak je het klaar?

1. Giet de sesampasta in een diepe kom en voeg al roerend beetje bij beetje lauwwarm water toe tot wanneer de sesampasta aandikt en de consistentie van een slappe mayo heeft
2. Voeg traag en al roerend sesamolie, sojasaus, look en azijn toe
3. Kook de noedels, giet af en verdeel over twee kommen
4. Schep de saus erbovenop en versier met de pinda’s en de bieslook
5. Vermeng de noedels goed en geniet!

In China drinkt men bij de noedels een kommetje kookwater van de noedels om te vermijden dat de mond droog en oncomfortabel aanvoelt.

慢慢吃!

Meterslange slangen, schorpioenen, duizendpoten, reuze salamanders en vele andere ‘wilde dieren’ maakten tot voor kort deel uit van het tafereel van een wet market. Sinds de uitbraak van de Covid-19, zijn ze bijna volledig van de wet markets verdwenen. De Chinese regering heeft, sinds 26 januari, de verkoop ervan tijdelijk verboden.

In feite worden zogenaamde ‘wilde’ dieren in bepaalde gebieden van China voor consumptie gekweekt: van kakkerlakken, schorpioenen, slangen, civetkatten, knaagdieren, en, tot voor kort, honden. De term ‘wild’, waarbij de dieren niet van kwekerijen komen, wordt dus best vervangen door het woord ‘exotisch’ dat, voor Westerlingen, duidt op ongewone vleessoorten en gerechten. De verkoop van wilde dieren is dus niet algemeen in China en was het dus ook niet in de wet market van Wuhan.

Nu worden de pangolins 穿山甲, schubdieren die ook wel termieteneters worden genoemd, ervan verdacht de bron te zijn van het nieuwe coronavirus. Deze bedreigde, in China beschermde diersoort, wordt op de zwarte markt verhandeld: de schubben van het dier worden gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde. Indien deze stelling wordt bevestigd zou dat betekenen dat de ziekte dus niet van een gekweekt dier maar van een wild zoogdier is overgeslagen naar de mens. Zogenoemde gekweekte pangolins zijn vals en illegaal.

Vele Westerlingen huiveren voor de ‘rare’ eetgewoontes van de Chinezen. Deze maken gewoon deel uit van een andere cultuur.

Wij eten geen ezel vlees, nochtans heel smaakvol, maar de Chinezen eten geen paardenvlees!

Vorige week stelde Jung Chang (°1952), auteur van Wilde Zwanen, haar laatste boek voor in de Aula van de Universiteit Gent. De avond werd georganiseerd door China Platform van de UGent in samenwerking met Uitgeverij Boekerij, Kunstencentrum Vooruit, Made in China en boekhandel Walry.

Jung Changs presentatie werd vlot gebracht, in een onberispelijk Engels: ze had haar publiek meteen mee.
Ze vertelde over haar jeugd tijdens de Culturele Revolutie, tijdens welke ze achtereenvolgens Rode Gardiste was, op het platteland werkte als blotevoetendokter en later als staalarbeider en elektricien.  Haar droom was schrijver te worden. Ze had een gedicht geschreven, een gedicht waar ze heel fier op was, maar doordat de Rode Gardisten haar huis binnenvielen, vond ze het veiliger haar gedicht in het toilet door te spoelen…

Ze studeerde en doceerde nadien Engels aan de universiteit van Sichuan. In 1978 verliet ze China om in Engeland te promoveren op Taalwetenschap.
Haar debuut ‘Wilde Zwanen’ verscheen in 1991 en werd meteen een wereldwijde bestseller. Ze schreef later ook een boek over Cixi en, samen met haar man Jon Halliday, een boek over Mao.
Haar nieuwste boek gaat over drie zussen, de zussen Soong, die een heel belangrijke rol hebben gespeeld in de Republiek China. Dit boek is dus een ‘trait-d’union’ tussen keizerin Cixi, vertegenwoordigster van het einde van het keizerlijke China en Mao, voortrekker van het begin van de Volksrepubliek China.

De zussen werden geboren in Shanghai aan het einde van de negentiende eeuw en werden in Amerika opgevoed.
Grote zus, Soong Ei-ling,  werd Chiang Kai-sheks belangrijkste adviseur en werd de rijkste vrouw van China.
Kleine zus, Soong Mei-ling, werd mevrouw Chiang Kai-shek, first lady van het nationalistische China en zelf zeer actief in de politiek.
Rode zus, Soong Ching-ling, huwde Sun Yat-sen, de stichter van de Republiek China. Een wonderlijk drietal! En niet te verwonderen dat de relatie tussen de zussen emotioneel erg geladen was.
Jung Chang illustreerde haar spreekbeurt met de mooie foto’s uit haar boek.
Tijdens de discussie werd haar gevraagd of ze reeds het onderwerp kende van haar volgende boek, waarop ze antwoordde: “Ik ben nu bezig met mijn boek naar het Chinees te vertalen, daarmee ben ik wel een tijdje zoet…”

Dochters van China, drie zussen in het middelpunt van de macht in het twintigste-eeuwse China
Meulenhoff Boekerij B.V.
ISBN:9789022579572

Verleden week eindigde in de Fondation Cartier-Bresson in Parijs een prachtige fototentoonstelling. Ze was gewijd aan twee fotoreportages die de heel befaamde Cartier-Bresson in China maakte, respectievelijk rond de stichting van de Volksrepubliek China in 1948-1949 en tijdens de Grote Sprong Voorwaarts, tien jaar later.

Op 25 november 1948 krijgt de jonge fotograaf Henri Cartier-Bresson een opdracht van Life magazine een reportage te maken over ‘de laatste dagen van Peking’, vóór de komst van de troepen van Mao.

Hij plande een verblijf van twee weken in China, het werd er een van tien maanden.
Cartier-Bresson verbleef ook in en nabij Shanghai en maakte de inname mee van Nanjing, waar de Kuomintang zetelde…

De foto’s van de tentoonstelling zijn een mooie illustratie van de overgang van  traditioneel China naar een nieuw tijdperk.

In 1958 keert Cartier-Bresson terug naar China. Maar nu in gezelschap van een gids met wie hij gedurende vier maanden duizenden kilometers aflegt: de fotograaf moet nu verslag brengen over de resultaten van de revolutie en de gedwongen industrialisatie op het platteland. Ook deze reportage boekte een zeer groot succes.

De tentoonstelling is voorbij maar het prachtige fotoalbum met tekst blijft te koop.

Henri Cartier-Bresson Chine 1948-1949 | 1958
Michel Frizot & Ying-lung Su
Delpire
ISBN : 979-10-95821-16-8

In China is het nieuwe jaar telkens weer synoniem voor ‘weg met het oude, welkom aan het nieuwe’.
Welke kunstenaars moeten zich elk jaar opnieuw inzetten om nieuwe dingen voor het Chinese publiek te ontwerpen? De designers en stylisten van de modewereld!
Voor het Jaar van de Rat zijn ze alvast heel creatief geweest.
Hier volgen enkele voorbeelden…

De New Yorkse tassendesigner Kate Spade versierde  een capsule collectie met het legendarische koppel Tom & Jerry

Gucci en het Chinese sportswear merk Li-Ning gebruiken Mickey Mouse voor hun campagne

Het luxe label Longchamps ontwierp samen met de Chinese on-line influencer Mr. Bags zeven tassen en een T-shirt met een gruyère-kaasdesign

Ook op de uurwerken van Swatch, Piaget, Louis Vuitton en Chopard  pronkt de rat

Swarowski ontwierp, in samenwerking met het Beijing’s Palace Museum, een prachtig setje juwelen versierd met een rat alsook met het karakter fu 福 geluk

En het luxelabel Chloé vroeg de Britse Julie Verhoeven een reeks accessoires te versieren met het diertje van het jaar. Sommigen vinden de tassen ‘schattig’, anderen vinden ze maar ‘amateuristisch’.

Wat vind jij ervan?

Chinees Nieuwjaar staat voor de deur: op 25 januari 2020 maakt het varken plaats voor de rat, het meest intelligente diertje van de Chinese dierenriem!
In tegenstelling tot onze astrologische kalender waarbij twaalf tekens voor twaalf opeenvolgende maanden staan, bevat de Chinese kalender twaalf dierentekens voor twaalf opeenvolgende jaren. De huidige cyclus van twaalf jaar neemt weldra een einde onder het teken van het varken.

Volgens de legende organiseerde de Jade keizer voor de twaalf dieren een loopwedstrijd die hun plaats in de dierenriem zou bepalen. De slimme rat vroeg aan de os of, bij het oversteken van de rivier, ze op zijn rug mocht plaatsnemen. Net voor de aankomstlijn sprong ze van zijn rug, rende, en kwam alzo als eerste aan. Daarom is de rat het eerste diertje van de Chinese dierenriem.

Zij die geboren zijn onder het teken van de rat zijn intelligent, veelzijdig, lief en schattig.
Ze zijn heel intuïtief, reageren snel en passen zich gemakkelijk aan een nieuwe omgeving aan. Ze hebben veel verbeelding, zijn heel nieuwsgierig en proberen graag nieuwe dingen uit. Ze hebben een scherpe geest en kunnen alles leren!

Ratten hebben meestal een goede gezondheid en zijn vol energie. Ze zijn heel sociaal en maken graag nieuwe vrienden. Dankzij hun uitstraling gaat dat heel vlot.

Maar elke ‘rat’ zal dit jaar moeten opletten want het is meteen ook het jaar van zijn 本命年 benmingnian en dit zou wel eens ongeluk met zich kunnen meebrengen. Het volksgeloof beweert dat de mensen wier benmingnian het is, 太岁 Taisui, de God van dat Jaar, dan uitdagen!
Ongeluk in de benmingnian kan voorkomen worden door het hele jaar door iets roods te dragen: een rode riem, rode sokken of schoenen en natuurlijk ook rood ondergoed. Maar: dat moet men allemaal van de partner, een familielid of een vriend krijgen, men mag het niet zelf kopen!

Mensen geboren in 1936,  1948, 1960, 1972, 1984, 1996, 2008, 2020 (telkens pas na het Chinees Nieuwjaar) zijn ratten.
Rat, wees dus op je hoede! Ik kreeg alvast reeds een sexy rood slipje van mijn man…