Keizerlijke examens in het oude China
Om een ambt te bekomen in het keizerlijke China voor de Handynastie (206 v.Chr.-220 n.Chr.) kon men zich laten aanbevelen door ambtenaren of kon men een ambt kopen.
In de Handynastie was aanbeveling de meest frekwente vorm van rekrutering. Maar tegelijk werden tijdens deze dynastie ook de keizerlijke examens ingevoerd. De examenleerstof voor het behalen van een ambt moest steunen op de vijf Confucianistische Klassieken.
Dank zij dit examensysteem werden de meest uitmuntende kandidaten geselecteerd die dan als topambtenaren een regerende functie zouden vervullen.
De keizerlijke examens bestonden tot het einde van de Qingdynastie, in 1905. Gedurende al die eeuwen, op enkele periodes van onderbreking na, waren deze examens, waaraan alleen volwassenen van het mannelijke geslacht mochten deelnemen, de enige methode tot sociale promotie. Opklimmen in de ambtelijke hiërarchie gebeurde op basis van periodieke evaluaties.Voor diegenen die op een functie in de regering aasden en politieke verlangens hadden was dit de enige manier om dit te verwezenlijken.
Tijdens de opeenvolgende dynastieën namen de keizerlijk examens verschillende vormen aan, de regels werden meermaals veranderd.
De frekwentie van het uitschrijven van de examens (van om de drie jaar tot elk jaar), de examenstof en de klassificatie van de ambtelijke titels varieerden door de dynastieën heen.
In de Ming- (1368-1644) en Qingdynastie (1644-1911) werd de organisatie van de examens voor de laatste keer aangepast.
Eerst werd men geselecteerd op districtniveau voor de titel xiucai 秀才’bloeiend talent’.
Hierop volgde een examen in de provinciehoofdstad (dat slechts om de drie jaar werd georganiseerd) tot het behalen van de titel juren举人’naar voren gebrachte geleerde’.
Het derde examen greep plaats in de hoofdstad, en werd eveneens om de drie jaar georganiseerd. Indien men slaagde kreeg men dan de graad van jinshi 进士 ‘die de graad van geleerde heeft behaald’.
Het laatste examen was het paleisexamen of dianshi 殿试, voorgezeten door de keizer. Wie deel uitmaakte van de slechts één procent geslaagden werd toegelaten tot de Hanlin-academie. Deze academie werd in 740 opgericht en was het hoogste intellectuele instituut in het keizerrijk. Ze verenigde dichters en geschiedschrijvers, inspecteurs en examinatoren . Verschillende instituten onder de Hanlin-academie bereidden de kandidaten voor op de staatsexamens.
De keizerlijke examens werden dus kort voor het einde van de Qingdynastie afgeschaft.
De hedendaagse Chinese studenten worden op de proef gesteld door de gaokao.
De gaokao 高考, het grote ingangsexamen dat toelating verleent tot de universiteit of hogeschool (ziemijn blog 27/5/2012)eindigde vorige week. Nu volgt een spannende periode waarin elke student hoopt op jinbang timing en liyu tiao longmen.
金榜题名 jinbang timing
Deze chengyu betekent letterlijk “je naam hebben op de gouden bang, d.i. de gouden lijst van de kandidaten die in het oude China geslaagd waren voor de keizerlijke examens. Dus je naam hebben op de gouden bangbetekent dat je het gemaakt hebt, dat roem, geld, sociale en politieke status in het zicht komen. Dit is ook een garantie dat je familie van een grote jarenlangdurende eer, van een koninklijk en edel leven zal genieten.
Zelfs na de afschaffing van de keizerlijke examens is deze chengyu dus nog steeds populair en de ouders van de gaokao kandidaat krijgen dan ook van hun vrienden wensen van welslagen voor jinbang timing toegestuurd.
鲤鱼跳龙门 liyu tiao longmen
De student hoopt ook op: “de karper springt over de Drakenpoort”.
Wanneer, volgens een legende, een karper in de Gele Rivier over de Drakenpoort springt, verandert hij in een draak. De Drakenpoort verwijst naar een grote waterval in de vallei tussen de provincies Shanxi en Shaanxi. Deze waterval heet nu Yumenkou.
Nu nog refereert liyu tiao longmennaar succes in de keizerlijke examens of naar een onverwachte, plotse promotie.
Vele Chinese ouders maken een karper klaar voor hun kind dat de gaokao gaat afleggen en hopen alzo dat het “over de Drakenpoort zal springen”.
怎么 迷信的 ! Zo bijgelovig!
