Een laowai (dit is: een niet-Chinees) die in China Chinees spreekt, ondervindt al snel het belang de woorden met de juiste toon uit te spreken. De Chinese taal heeft zoveel homoniemen die slechts kunnen gedifferentieerd worden dankzij de tonen. De ‘juiste toon’ zetten is dan ook een nachtmerrie voor beginners!
De Chinezen vinden het dan ook heel leuk om met homoniemen te spelen. Chinees nieuwjaar, in China 春节 chunjie (ook lentefestival genoemd), is daar een mooi voorbeeld van.
Hier volgen enkele voorbeelden van lekkernijen die specifiek tijdens die periode worden bereid en dus tegelijk een woordspeling met een diepere betekenis inhouden.
- 饺jiao, knoedel en 交jiao overbrengen
In het noorden van China eet men 饺子 jiaozi op de laatste dag van het maanjaar en wel precies om middernacht. Het eten van de jiaozi rond dat uur van de nacht zou wel een specifieke betekenis hebben. In het oude China werd de dag ingedeeld in 12 periodes van 2 uur, twee shi 时 , en die hadden alle een specifieke benaming. De eerste periode was tussen 23:00 uur en 1:00 uur: de start van een nieuwe dag. Die periode werd 子时 zishi genoemd. 交 jiao betekent ‘overdragen’, dus het overdragen of het overbrengen van de ‘zi’. 交子 betekent hier dus dat het nieuwe jaar het oude jaar vervangt tijdens het eerste uur. Daarbij komt nog dat 交子 in de Songdynastie een munteenheid was. Geld! Rijkdom!
Met andere woorden het eten van jiaozi luidt het nieuwe jaar in en zal de familie geluk, overvloed en rijkdom brengen!
(zie ook mijn blog van 2 februari 2011: Van wilde tijger naar tam konijn.)
- 汤圆tangyuan, balletjes van kleefrijstbloem en 团圆 tuanyuan, familiereünie
Tangyuan is de naam van mijn blog! Want ik ben er dol op! Tangyuan zijn heerlijke balletjes gemaakt van kleefrijstbloem. Er zijn kleine en grote. De kleine hebben geen vulling, de grote hebben een vulling van pindakaas, zwarte sesam of rode bonenpasta…Ze worden traditioneel gegeten op het Lantaarnfestival. Dit valt op de veertiende dag van het nieuwe maanjaar en is een mooie afsluiter van de nieuwjaar roes.
De ronde balletjes in de ronde kom staan symbool voor de familiereünie
- 年糕 niangao, nieuwjaar cake en 年高 niangao, jaar hoger/beter
De Chinezen zeggen 年年高升 nian nian gao sheng wat betekent ‘ieder jaar hoger’. Wie zou dan neerkijken op zo een lekker dessertje gemaakt van kleefrijst?
Deze nieuwjaar cake wordt vooral in het zuiden van China gegeten.
- 鱼 yu, vis en 余 yu, overschot
年年有余 nian nian you yu betekent ‘ieder jaar is er vis’ maar natuurlijk ook ‘ieder jaar is er overschot’.
Dit zijn de voornaamste nieuwjaardissen, ze zijn geladen met symboliek en ze mogen zeker niet op de nieuwjaartafel ontbreken!!!!