Tijdens mijn laatste verblijf in Beijing in februari-maart 2016 bezocht ik de flagship tentoonstelling in het vernieuwde National Museum op het Tiananmenplein. The Road to Rejuvenation stelt  de geschiedenis van het moderne China voor vanuit het perspectief van China’s leiders en CCP’s.

De vernieuwing van het National Museum duurde meer dan tien jaar en kostte bijna 400 miljoen dollar maar het resultaat is er: het grootste museum ter wereld onder één dak, een museum voor geschiedenis en cultuur, een symbool van de controle van de CCP om bepaalde historische feiten in het licht te stellen enerzijds en om er andere in het vergeetboek te steken. De Culturele Revolutie, die een periode van tien jaar beslaat (1966-1976) en miljoenen doden tot gevolg had, beperkt zich tot één foto en drie zinnen! Hetzelfde geldt voor de Grote Sprong Voorwaarts, Mao’s politieke campagne die resulteerde in hongersnood en meer dan 20 miljoen doden.
De Chinese autoriteiten namen de beslissing om deze permanente tentoonstelling te focussen op de triomfen van de Partij en de grijze episodes van China’s geschiedenis te vergeten. Het gaat hier om hoe de Partij wil gezien zijn.

Het National Museum put zijn roots in de ambitie van de CCP een nalatenschap uit te bouwen. Wang Yeqiu, de eerste directeur van het museum, vertelt in zijn memoires hoe hij met de Communistische troepen in 1949 Beijing binnentrad  en er een guillotine uit 1927 meebracht: dit werd het eerste museumstuk. Het museum opende in 1959. Zhou Enlai vond dat dit voorwerp niet representatief was voor de “rode lijn” politiek van Mao, het werd weggenomen.

In 1961 ging het museum officieel open, maar over de jaren heen was het meer gesloten dan open.

De grootste afdeling van het National Museum, die ongeveer een kwart van de tentoonstellingsruimte beslaat, heet “Ancient China”; het is een groots overzicht van duizenden jaren Chinese geschiedenis. Het is ingedeeld naar de dynastieën en wil  bewijzen hoe de 56 etnische minderheden in het huidige China steeds op harmonische wijze hebben meegewerkt. Zelfs het Mongoolse Rijk, dat China in de 12° eeuw veroverde om er de Yuandynastie te stichten, maakt er deel van uit; de conflicten worden over het hoofd gezien.De afdeling Ancient China stelt dus geen harde geschiedenis voor maar is eerder propaganda en is eerder een geïdealiseerde referentie naar de voorloper van het huidige multiculturele China.

“The Road to Rejuvenation” anderzijds heeft een sterk politiek karakter. De tentoonstelling start met de Eerste Opiumoorlog (1839) en eindigt vandaag.
De rode draad ervan is de vernedering van China door Westerse mogendheden. De tegenaanval van China werd uiteindelijk een overwinning dankzij de Communisten die in 1949 de Volksrepubliek China stichtten. Dit was het begin van China’s herstel, China’s “verjonging”.
Zoals hoger vermeld werden de gevolgen van de “Grote Sprong Voorwaarts” gereduceerd tot de zin “het constructieproject van het socialisme vertoonde ernstige complicaties”.
De demonstraties op het Tiananmenplein in 1989 worden niet ter sprake gebracht. Maar de cowboy hoed die Deng Xiaoping tijdens zijn bezoek in de USA droeg, wordt wel tentoongesteld…

Indien we de eenzijdigheid van de tentoonstellingen in acht nemen,  kunnen we ons afvragen of het National Museum dan wel tot ‘s werelds topmusea kan gerekend worden.
Jammer voor de inhoud van de tentoonstellingen, want de opzet ervan en de architectuur van het museum zijn indrukwekkend en heel modern.

Confucius, die de bezoekers in de charmante patio van het museum verwelkomt, zou zeker bedenkingen hebben bij deze grootse maar politiek gekleurde blik op het eigen verleden.

Vanuit het museum heb je een prachtig zicht op het Tiananmenplein!